Oorzaak
Er is geen directe oorzaak. Wel kan er een duidelijke aanleiding zijn. Bij burn-out is er een verstoorde balans tussen draagkracht en draaglast. Persoonlijkheidseigenschappen, een unipolaire levensstijl, denkneuroses, gedragspatronen, belemmerende overtuigingen, nare ervaringen, blinde vlekken, gebrek aan sociale steun, het niet kunnen tonen van emoties en factoren als o.a. te veel of te weinig uitdaging, te weinig zinvol werk, slechte werk en/ of privé sfeer, spelen hierbij een belangrijke rol (zie achtergronden).
Eisen
De eisen van de maatschappij hebben ok invloed. Je moet sneller diploma's halen, hogere cijfers voor inloten voor studies, er worden tegenwoordig voornamelijk (half) jaarcontracten gegeven i.p.v. vaste contracten, etc. Dit geeft veel druk en het idee dat men zich steeds moet (blijven) bewijzen.
Levenshouding
Gezonde mensen hebben een bipolaire levenshouding. Bij hen is er een evenwicht tussen denken en voelen, tussen doen en passief zijn, tussen 'ouder' en 'kind' zijn. Burn-out wordt veroorzaakt door een unipolaire levenshouding: Men heeft alleen aandacht voor denken en doen. Hierdoor ontstaan onbalans en overbelasting. Door een langdurige overbelasting raakt men uitgeput of opgebrand. Vandaar dat vooral actieve, ondernemende mensen die te lang en te intensief hebben gewerkt, worden getroffen door een burn-out.
'Social Media'
Laten veel succesvolle, perfecte jonge mensen zien die in alles uitblinken, werk, sport, grote vriendenkring, uitgaan, mooie huizen en auto's, studeren, leuke hobby’s en mooie vakanties. Wanneer mensen zichzelf vergelijken met deze onrealistische beelden, dan gaan ze dit nastreven en raken gefrustreerd en gestrest. Ze gaan telkens over hun grenzen heen en nemen geen rust om te herstellen.
Symptomen
Mensen met aanleg voor burn-out willen vaak niet erkennen dat er iets met ze aan de hand is. Vaak is men zich niet bewust van wat de waarschuwingssignalen (zie signalen) zijn. Men is (soms letterlijk) 'de weg kwijt', snapt het eigen gedrag en emoties niet meer en weten niet hoe ze verder moeten. Zonder intensieve deskundige begeleiding (liefst in de beginfase) kan dit uiteindelijk een zeer langdurig, frustrerend proces worden. Zorg dat je (h)erkent wat je hebt.
Denkpatronen (denkneuroses)
Net als onverwerkte (heftige/ traumatische) gebeurtenissen en aanhoudende ononderbroken alertheid, kunnen destructieve denkpatronen chronische stress en uiteindelijk burn-out, veroorzaken. Deze stress heeft tevens te maken met onze moderne leefstijl, het niet mogen voelen van emoties en wat er werkelijk speelt. Men is te vaak en te lang in een toestand van spanning of opwinding en neemt te weinig rust en stilte, neemt zijn/ haar situatie niet serieus, bagatelliseert, zoekt waardering buiten zichzelf, heeft weinig zelfrespect en gaat niet liefdevol met zichzelf om.
Emoties
Evenals bepaalde situaties en niet verwerkte (heftige/ traumatische) gebeurtenissen, slechte communicatie, sfeer op het werk of privé kunnen ook onderdrukte emoties veel stress geven. Dit geeft een overmatige mentale emotionele belasting. Hierbij speelt ook de conditie van het lichaam een grote rol. Gezonde mensen, die goed eten, genoeg bewegen, op tijd rust nemen, het hoofd kunnen legen, luisteren naar het lichaam, zelfwaardering en zelfrespect hebben, emoties kunnen uiten op het moment dat dit nodig is en waar nodig hulp vragen, zijn mensen die goed voor zichzelf zorgen. Zij hebben minder last van stressoren en zullen eerder ingrijpen, waardoor erger voorkomen wordt. Het is belangrijk om de omgeving in te lichten, zodat zij begrijpen wat er aan de hand is en daar adequaat op kunnen reageren.