Burn-out en stress

 

Steeds jonger burn-out

10 jaar geleden was dit nog voornamelijk bij mensen tussen de 35 en 45 jaar, tegenwoordig tussen de 15 en 35 jaar. Ook heel jonge kinderen kunnen al tekenen vertonen van burn-out. Dit is een zeer verontrustende ontwikkeling. Ook is uit onderzoek gebleken dat onbehandelde burn-out tot blijvende klachten kan leiden.

Op tijd (h)erkennen

Mensen herstellen niet vanzelf van burn-out klachten en specialistische begeleiding is dan ook noodzakelijk. Persbericht TNO. Ruim één op de acht werknemers had in 2011 aan burn-out gerelateerde klachten (CBS). In 2019 was dit 1 op de zes werknemers (17% van de beroepsbevolking). 

                                     

Burn-out 

Destructieve denkpatronen, een unipolaire levensstijl, onderdrukte emoties, (heftige oftraumatische) situaties en gebeurtenissen op het werk of privé en of een langdurige combinatie hiervan, kunnen een aanleiding zijn. Het lange termijn gevolg hiervan is, zowel lichamelijk als geestelijk; verminderde motivatie, een cynische, afstandelijke houding, terugtrek gedrag en het gevoel van verminderde competentie ten opzichte van het werk en of privé. Ook verschillende, meer of minder ernstige, duidelijke of vage, lichamelijke en of geestelijke klachten steken de kop op. De voorgeschiedenis van burn-out is minimaal één jaar.

Signalen

Burn-out klachten komen relatief veel voor bij werknemers die de werksfeer als negatief ervaren, werknemers die de werkdruk als hoog ervaren en werknemers die weinig sociale steun van collega’s en leidinggevenden ervaren. Werknemers met een partner en kinderen hebben minder vaak burn-out klachten dan overige werknemers. Dertien procent van de Nederlandse beroepsbevolking heeft burnoutklachten (TNO 2012).

Vroegtijdige herkenning van de waarschuwingssignalen, kan burn-out voorkomen of ervoor zorgen dat men eerder (onder begeleiding) uit burn-out kan komen. Hoe langer de voorgeschiedenis van burn-out , des te langer herstel duurt.

Onbegrip 

Het zijn juist de mensen met een (te) sterk verantwoordelijkheidsgevoel die opgebrand raken i.p.v. de zwakkeren onder ons. Je hoeft je er niet voor te schamen, je bent ziek, een ziekte die niet medisch vast te stellen is door lichamelijk onderzoek, wel door goede gerichte vragen. Burn-out valt onder de DSM (lijst van psychische stoornissen) onder 'aanpassingsstoornissen' (denkneuroses).

Complex 

Burn-out is een zeer complex fenomeen. Gespecialiseerde begeleiding is dan ook noodzakelijk. Dit betekent, dat niet iedere coach, counselor, psycholoog etc. mensen met burnout kan begeleiden. Dit in tegenstelling tot wat veel websites en hulpverleners wel doen vermoeden. Burn-out is een zeer complexe ziekte, zowel mentaal, fysiek als biochemisch. Iemand heeft ook zelf, naast externe factoren zowel op het werk als prive, door bepaalde denkpatronen te ontwikkelen en niet als zwak bestempeld willen worden, een belangrijk aandeel hierin gehad. Burn-out 'overkomt' je niet. Het positieve hiervan is, dat je er ook weer (onder specialistische intensieve begeleiding) zelf uit kunt komen. Eenmaal in een burn-out beland, zal je altijd rekening mogen blijven houden met burn-out gevoeligheid, dit wordt bij CoachCounsellor in de begeleiding meegenomen.

Sluipend 

Er is een chronische lichamelijke ontregeling, als gevolg van stress, veroorzaakt door uiteenlopende, vaak onderschatte denkpatronen, (traumatische) gebeurtenissen en emoties, wat overmatige spanning veroorzaakt. Wanneer deze overbelasting langer dan een jaar duurt, dan gaat de lichamelijke ontregeling over in onttakeling en is er sprake van (beginnende) schade aan de organen. In de hersenen bevindt zich de hippocampus, dit is een orgaantje wat ervoor zorgt dat we de feiten en het verhaal op een rijtje hebben en emotioneel stabiel zijn. Onder invloed van chronische stress verschrompelt de hippocampus en dit maakt dat iemand dan het idee heeft van chaos in het hoofd en zich zeer labiel voelt, doordat hij of zij moeite ervaart bij het ordenen van gedachten.

Oorzaak 

Er is geen directe oorzaak. Wel kan er een duidelijke aanleiding zijn. Bij burn-out is er een verstoorde balans tussen draagkracht en draaglast. Persoonlijkheidseigenschappen, een unipolaire levensstijl, denkneuroses, gedragspatronen, belemmerende overtuigingen, nare ervaringen, blinde vlekken, gebrek aan sociale steun, het niet kunnen tonen van emoties en factoren als o.a. te veel of te weinig uitdaging, te weinig zinvol werk, slechte werk en/ of privé sfeer, spelen hierbij een belangrijke rol (zie achtergronden). 

Eisen 

De eisen van de maatschappij hebben ok invloed. Je moet sneller diploma's halen, hogere cijfers voor inloten voor studies, er worden tegenwoordig voornamelijk (half) jaarcontracten gegeven i.p.v. vaste contracten, etc. Dit geeft veel druk en het idee dat men zich steeds moet (blijven) bewijzen.

Levenshouding

Gezonde mensen hebben een bipolaire levenshouding. Bij hen is er een evenwicht tussen denken en voelen, tussen doen en passief zijn, tussen 'ouder' en 'kind' zijn. Burn-out wordt veroorzaakt door een unipolaire levenshouding: Men heeft alleen aandacht voor denken en doen. Hierdoor ontstaan onbalans en overbelasting. Door een langdurige overbelasting raakt men uitgeput of opgebrand. Vandaar dat vooral actieve, ondernemende mensen die te lang en te intensief hebben gewerkt, worden getroffen door een burn-out.

'Social Media' 

Laten veel succesvolle, perfecte jonge mensen zien die in alles uitblinken, werk, sport, grote vriendenkring, uitgaan, mooie huizen en auto's, studeren, leuke hobby’s en mooie vakanties. Wanneer mensen zichzelf vergelijken met deze onrealistische beelden, dan gaan ze dit nastreven en raken  gefrustreerd en gestrest. Ze gaan telkens over hun grenzen heen en nemen geen rust om te herstellen.

Symptomen

Mensen met aanleg voor burn-out willen vaak niet erkennen dat er iets met ze aan de hand is. Vaak is men zich niet bewust van wat de waarschuwingssignalen (zie signalen) zijn. Men is (soms letterlijk) 'de weg kwijt', snapt het eigen gedrag en emoties niet meer en weten niet hoe ze verder moeten. Zonder intensieve deskundige begeleiding (liefst in de beginfase) kan dit uiteindelijk een zeer langdurig, frustrerend proces worden. Zorg dat je (h)erkent wat je hebt.

Denkpatronen (denkneuroses)

Net als onverwerkte (heftige/ traumatische) gebeurtenissen en aanhoudende ononderbroken alertheid, kunnen destructieve denkpatronen chronische stress en uiteindelijk burn-out, veroorzaken. Deze stress heeft tevens te maken met onze moderne leefstijl, het niet mogen voelen van emoties en wat er werkelijk speelt. Men is te vaak en te lang in een toestand van spanning of opwinding en neemt te weinig rust en stilte, neemt zijn/ haar situatie niet serieus, bagatelliseert, zoekt waardering buiten zichzelf, heeft weinig zelfrespect en gaat niet liefdevol met zichzelf om. 

Emoties

Evenals bepaalde situaties en niet verwerkte (heftige/ traumatische) gebeurtenissen, slechte communicatie, sfeer op het werk of privé kunnen ook onderdrukte emoties veel stress geven. Dit geeft een overmatige mentale emotionele belasting. Hierbij speelt ook de conditie van het lichaam een grote rol. Gezonde mensen, die goed eten, genoeg bewegen, op tijd rust nemen, het hoofd kunnen legen, luisteren naar het lichaam, zelfwaardering en zelfrespect hebben, emoties kunnen uiten op het moment dat dit nodig is en waar nodig hulp vragen, zijn mensen die goed voor zichzelf zorgen. Zij hebben minder last van stressoren en zullen eerder ingrijpen, waardoor erger voorkomen wordt. Het is belangrijk om de omgeving in te lichten, zodat zij begrijpen wat er aan de hand is en daar adequaat op kunnen reageren.

Begeleiding

Hoe eerder je begeleiding zoekt bij een in burn-out gespecialiseerde begeleider, coach of counsellor, des te sneller en beter je opknapt.

Burn-out coach

Als gespecialiseerde deskundige begeleidt Yes Vieyra je in jouw herstelproces, wat uiteindelijk veel inzichten en voldoening op kan leveren. Yes heeft zeer ruime ervaring (>40 jaar) met het begeleiden van mensen en in het bijzonder van mensen met burn-out en stress. Zij heeft een volledig Burn-out programma ontwikkeld, gericht op duurzaam herstel. Hierbij doorloop je (afhankelijk van jouw individuele situatie) een traject, waarbij zowel je fysieke als mentale gesteldheid de juiste specialistische aandacht krijgt. 

In het begin van de begeleiding, kan het zijn dat Yes (afhankelijk van je voorgeschiedenis en jouw staat van zijn op dat moment) tijdelijk het stokje even van je overneemt en je (in tegenstelling tot wat een coach of counsellor normaal gesproken doet) adviezen geeft voor dat moment. Dit omdat iemand met burn-out behoorlijk de weg kwijt kan zijn en dan niet in staat is om zelf de juiste weg te gaan, goed voor zichzelf te zorgen en de juiste beslissingen te nemen. Gezien de gevolgen die chronische stress heeft op het brein en de hippocampus in het bijzonder, heeft het weinig zin om met cognitieve interventies te beginnen.

Zelfsturing

Zodra de cliënt blijk geeft van zelfsturing, zal Yes de coachende en counsellende rol in gaan nemen i.p.v. de adviserende. Verder wordt aandacht besteed aan belemmerende (destructieve) denkpatronen, eventuele onverwerkte (heftige/ traumatische) gebeurtenissen, emoties, blinde vlekken, gedragspatronen, etc., zodat je inzichten krijgt in je gedachten, gevoelens, gedrag en functioneren en deze zo kunt veranderen dat je (weer) onbelemmerd en met plezier in het leven verder kunt. We onderzoeken wie je werkelijk bent, wat jouw leven zin geeft, welk werk bij jou past, waar jij 'warm' van wordt, hoe jij (weer) voldoening krijgt en van het leven kunt genieten.

Terugvalpreventie

De meeste (burn-out) clienten van CoachCounsellor komen regelmatig terug voor een 'APC'tje (Algemene Periodieke Coaching), meestal één of twee keer per jaar. Hiermee wordt terugval voorkomen, worden eventuele nieuwe blinde vlekken opgespoord en 'de puntjes weer op de i gezet'.

Burn-out traject bij CC

Is een individueel, intensief traject. Tijdens een burn-out traject bij CoachCounsellor wordt, waar nodig, aandacht gegeven aan onder andere

  • Erkenning en onderkenning van burn-out
  • Praktische begeleiding 
  • Fysiek herstel
  • Waar nodig adviezen
  • Leefregels
  • Energieopbouw
  • Draagkracht en draaglast
  • Werken aan een bipolaire levensstijl
  • Zelfzorg 
  • Structuur
  • Slaappatronen
  • Destructieve of belemmerende overtuigingen en denkpatronen 
  • Eventuele angsten en paniekaanvallen
  • Gedragspatronen
  • Acceptatie en loslaten
  • Drijfveren
  • Valkuilen 
  • Zelfwaardering en zelfrespect
  • Herstelmomenten
  • Doelen stellen
  • Ontspanning
  • Waar nodig, rouwverwerking en verwerking van eventueel heftige ervaringen
  • Perfectionisme 
  • Assertiviteit
  • Timemanagement
  • Loopbaanbegeleiding
  • Werkhervatting (re-integratie)
  • Communicatie 
  • Omgang met omgeving, collega's, relaties, school, etc.
  • Waarschuwingssignalen
  • Terugvalpreventie
  • Nazorg
  • Etc.

Voordat het 'burn-out' traject bij CoachCounsellor start, is een bezoek aan de huisarts belangrijk om één en ander uit te sluiten! Het is mogelijk om, afhankelijk van de mate en de lengte van de voorgeschiedenis van burn-out, binnen vier tot acht weken weer (part-time) aan het werk te gaan.

ACCEPTEER JEZELF MET AL JE (ON)HEBBELIJKHEDEN