Coach Counsellor Reeuwijk

Partner met ADD

(Waar hij, hem of man staat kan je ook zij, haar of vrouw lezen en vise versa)

Een relatie waarbij één van de partners ADD heeft, hoeft geen (ernstige) problemen op te leveren. De ADD heeft dan een plek binnen de relatie, waar beide partners op een fijne manier mee om kunnen gaan. Dit zijn dan ook niet de mensen die ik in mijn praktijk zie.

Helaas komt het regelmatig voor dat op de korte of lange duur (vaak na de komst van evt. kinderen) een ADD- relatie gekenmerkt kan worden door veel spanningen. Veel van deze partners melden zich dan, samen of alleen, in mijn praktijk aan. Onderstaand stuk is voor hen geschreven.

Partners van mensen met ADD

Lopen regelmatig tegen zaken aan met betrekking tot samenwerking, verbinding, communicatie en emotionele stabiliteit. Ook kunnen mensen met ADD (naast de zeker ook mooie kenmerken van ADD) last hebben van stemmingswisselingen, impulsiviteit, somberheid, onzekerheid, soms botheid en negativiteit, zij kunnen in zichzelf gekeerd (in een bubbel) en nogal chaotisch zijn. Bepaalde ongewenste ADD- gedragingen, kunnen tussen de partners regelmatig leiden tot onderlinge machtsstrijd en conflicten .

Een groot punt is dat deze mensen met ADD zelf in eerste instantie geen last lijken te hebben van hun eventuele ongewenste ADD- gedrag, zij leggen geen link tussen dit gedrag en de evt. ‘problemen’ waar zij/ de partner tegenaan kunnen lopen. Zij ondervinden in hun beleving vooral problemen doordat de partner/ (naaste) omgeving last heeft van het door hen ervaren vervelende/ ongewenste ADD- gedrag. Degene met ADD ervaart dit dan als 'gezeur'. Dit maakt dat iemand met ADD meestal moeilijk is te motiveren om dit ongewenste ADD- gedrag structureel te veranderen. 

Impact

Vaak wordt onderschat wat de impact van het ongewenste ADD gedrag op de partnerrelatie kan zijn. De meeste mensen met ADD worden niet als zodanig herkend, zij functioneren op het eerste gezicht 'normaal'. De partners kunnen in de loop van de tijd (onbewust) in een patroon geraken van een 'moeder-kind- relatie' waarbij de partner zonder ADD, taken gaat overnemen en de partner met ADD gaat 'bemoederen' om alles zo goed mogelijk te laten verlopen. De persoon met ADD kan zich hieraan storen en voor de ander voelt dit ook niet prettig. Degene met ADD ervaart het gedrag van zijn partner dan als 'zeuren' en 'bemoeizucht', beiden voelen zij zich dan steeds onzekerder worden en verliezen het zelfvertrouwen, wat zich kan uiten in onaangenaam gedrag van beiden. Dit is voor niemand een fijn patroon.

Zij begeven zich hierdoor in een negatieve cirkel, waar zij vaak niet uit lijken te komen. De relatie is dan ongelijkwaardig geworden, wat voor beiden destructief werkt. Het risico op burn-out is dan ook geen uitzondering in deze relaties. Regelmatig blijken dit soort (ADD-) relaties geen stand te houden. Ook kunnen mensen met ADD vastlopen op hun werk. Zij snappen vaak niet wat de reden is dat zij hun partner of baan verliezen of dat het eigen bedrijf afstevent op een faillissement. Zij lijken dan geen verantwoordelijkheid te nemen en leggen de 'schuld' bij de ander(en) of de situatie.

Buitenstaanders

Buitenstaanders zien meestal het probleem niet zoals de partner van iemand met ADD dit beleeft. Dit kan heel frustrerend zijn voor de partner, die voelt zich hierdoor vaak alleen en onbegrepen. Degene met ADD lijkt zich dan gesteund te voelen door de buitenwereld. Het maakt een groot verschil of je een persoon met ADD dagelijks meemaakt, waarbij je telkens weer geconfronteerd kan worden met de gevolgen van het (ongewenste) ADD- gedrag, of dat je zo nu en dan merkt dat er iets niet klopt en daar dan een grapje van maakt. Wanneer je het iedere dag (meerdere malen per dag) meemaakt, zonder dat degene met ADD daar de verantwoordelijkheid voor wil nemen, dan kan het op de lange duur echt niet meer grappig zijn en is het nodig om hier structureel aandacht aan te geven. Partners krijgen van de buitenwereld vaak de opmerking: 'Maak je niet druk, dat hebben we toch allemaal weleens' en dat klopt, alleen wanneer het structureel is i.p.v. 'weleens', dan kunnen zowel de persoon met ADD, alsook de partner daar veel last van ondervinden. ADD loopt als een rode draad door de relatie heen en kan een enorme impact op de partner hebben, die op den duur last kan krijgen van het zogeheten 'Cassandra effect'.

Wat het ook ingewikkeld kan maken, is dat het kan lijken dat iemand met ADD niet 'leerbaar' is op bepaalde (voor anderen heel normale en gewone) vlakken. Dit klopt, dat is juist de beperking bij mensen met ADD. Het zijn vaak heel intelligente, aardige mensen, waardoor het voor de partner niet te begrijpen is dat hij de meest simpele dingen niet oppakt en telkens weer dezelfde 'fouten', onhebbelijkheden of (voor de partner) onacceptabel gedrag blijft herhalen.

De definitie van een beperking is dan ook dat het beperkt, altijd en overal, onder alle omstandigheden. Pas wanneer degene met ADD zijn eigen ongewenste ADD- gedrag, inclusief de consequenties die dit gedrag oplevert voor zijn omgeving, zelf gaat (h)erkennen en accepteren. Dan pas kan hij (onder begeleiding i.c.m. medicatie) leren er anders mee om te gaan. Dat zal nooit vanzelf gaan; met behulp van de juiste tools en een dosis inzet is veel winst te behalen. Het is niet de bedoeling dat iemand met ADD verandert. We werken aan het destructieve ADD- gedrag, waar zowel degene met ADD als de partner last van heeft. Ook kijken we juist naar de fijne kanten van de persoon met ADD en de partner en hoe deze kanten binnen de relatie (weer) naar voren kunnen komen, zodat de relatie weer positieve input krijgt. 

Begeleiding 

CoachCounsellor onderscheidt zich in de begeleiding van mensen met ADD door, niet alleen aandacht te geven aan de praktische beperkingen (als te laat komen, afspraken vergeten, weinig structuur, etc.) Bij CoachCounsellor wordt de eventuele partner/ omgeving betrokken in het proces, omdat zij het beste aan kan geven hoe degene met ADD functioneert binnen de relatie en wat dit doet met de/ een ander. Ook omdat de partners vaak jarenlang beiden onder het ADD- gedrag hebben geleden, waardoor het zelfvertrouwen bij beiden langzaamaan is afgebrokkeld en de partner weinig energie en zin  meer heeft om nog (in haar eentje) aan de relatie te willen werken. Verder leren de partners/ omgeving wat ADD inhoudt, wat zij wel/ niet kunnen verwachten, hoe zij anders naar ADD kunnen kijken en mee om kunnen gaan, zodat ADD de relatie niet (meer) hoeft te beheersen. 

De persoon met ADD leert op een effectieve en gestructureerde manier om te gaan met ADD, opdat hij (en ook de naaste omgeving) minder hinder hoeft te ondervinden van de gevolgen van ADD. Hierbij wordt veel aandacht besteedt aan 'omgevingsbewustzijn', 'verbinding maken',  'verantwoordelijkheid nemen' e.d. Ook kijken we naar evt. onderliggende onzekerheden, zelfvertrouwen, destructieve overtuigingen etc. We kijken naar de sterke kanten en hoe deze, waar nodig of gewenst, verder uitgebouwd kunnen worden, net als hoe de ADD een plek kan krijgen waardoor de mooie kanten van ADD (weer) zichtbaar kunnen worden.

De begeleiding bestaat uit zowel cognitieve als ondersteunde gesprekken, waarbij veel aandacht gegeven wordt aan: Communicatie, beweging, slapen, praktische issues, het aanbrengen van structuur, planning, dagindeling, agenda, timemangement, stressreductie en het ongewenste ADD- gedrag (o.a. binnen de relatie) en wat daaraan te doen is om eventuele negatieve gevolgen te voorkomen. Hierbij wordt onder andere gebruik gemaakt van (voortgangs-) rapportage formulieren en inzichtgevende oefeningen.

Daarnaast leert de niet- ADD- partner wat ADD inhoudt en wat die wel/ niet mag/ kan verwachten van de persoon met ADD en hoe die zich het beste kan opstellen binnen de relatie. Ook leert de partner zich beschermen tegen het teveel op de schouders nemen en (meer) ruimte te nemen voor zichzelf. De partner krijgt, waar nodig en gewenst, individuele begeleiding en waar nodig, samen met de persoon met ADD. De trajecten vragen veel tijd, energie en inzet van beide partners. Het mooie is dat er aan het einde van de tunnel licht is en zij samen of apart (weer) verder kunnen op een manier die voor beiden aangenaam en fijn is.

LET OP

CoachCounsellor begeleidt alléén mensen met ADD waarbij de diagnose is gesteld door een psychiater, arts of een daarin gespecialiseerd psycholoog of instituut. Mensen met een vermoeden van ADD wordt geadviseerd, alvorens zich aan te melden voor begeleiding door CoachCounsellor, zich eerst te laten diagnosticeren. Verder hanteert CoachCounsellor als voorwaarde voor begeleiding dat medicatie wordt gebruikt, welke is voorgeschreven en wordt gemonitord door een arts. Dit omdat, uit onderzoek en eigen ervaring met mijn (ADD) cliënten, is gebleken dat begeleiding zonder medicatie, net als medicatie zonder begeleiding, niet het gewenste resultaat geeft, (ADD-)gedrag verandert niet door een pilletje! Wel helpt medicatie om het ongewenste ADD- gedrag met behulp van begeleiding, zo aan te kunnen pakken dat degene met ADD beter functioneert en ook de omgeving hier baat bij heeft.

Medicatie

Het is belangrijk te weten wat medicatie bij mensen met ADD wél en niet doet. Medicatiegebruik bij ADD, is net als je bril opzetten wanneer je bijziend bent. Het stelt je in staat om beter te functioneren. Alleen ga je je met een bril op niet vanzelf anders gedragen, een verslag schrijven of zelfs maar op tijd uit je bed komen ’s morgens. Het stelt je ogen in staat om beter te functioneren, wanneer jij ervoor kiest om ze open te doen! Jij bent de baas over je gezichtsvermogen. Of je je ogen opendoet, hoe je dit doet en waar je naar kijkt, wordt door jou bepaald. Zo stelt ADD medicatie het brein van iemand met ADD in staat om boodschappen beter door te sturen en zorgt ervoor dat de aandacht, capaciteiten en kennis beter gereguleerd kunnen worden. Medicatie geeft je géén vaardigheden of motivatie om iets te doen, daarvoor is begeleiding (in de vorm van coaching/ counselling/ therapie) noodzakelijk.

Tips voor een relatie waarin ADD een rol speelt

  1. Zorg voor een betrouwbare diagnose. Er zijn veel omstandigheden die ongewenste symptomen van ADD-gedrag kunnen veroorzaken, zoals bijvoorbeeld: Te veel koffie, borderline persoonlijkheidsstoornis, angststoornis, schizofrenie, hersenbeschadiging, alcoholisme, bipolaire stoornissen (manisch-depressiviteit), een slecht werkende schildklier, etc.

  2. Zoek begeleiding bij een in AD(H)D (-relatie) gespecialiseerde professional. Realiseer je dat structurele veranderingen noodzakelijk zijn, dat je hier beiden verantwoordelijk voor bent en dat deze veranderingen blijvend aandacht nodig hebben. Dit vergt veel tijd en hierbij hulp vragen is geen luxe, dat is een noodzakelijkheid.

  3. Wees realistisch en bedenk dat, wanneer issues al jaren spelen, het ook lange tijd kan duren voordat deze zijn hersteld. De begeleiding bij Coachcounsellor is een zeer intensief lang traject. Iemand met ADD kan niet van de ene op de andere dag alles anders doen, daar is veel begeleiding, aandacht, tijd en oefenen voor nodig. Er zal van de partner dan ook veel geduld gevraagd worden. Ook gaat er voor de partner veel tijd overheen om weer vertrouwen te hebben in de relatie.

EIGENLIJK WILDE IK VANDAAG JOUW DAG LEUK MAKEN, MAAR IK KON MIJN TWEEDE SOK NIET VINDEN