Verschillen

Stress

Stress is 'gezond' zolang de eisen die aan iemand worden gesteld of die iemand aan zichzelf stelt, niet hoger zijn dan wat de persoon aankan. De draaglast (de belasting) en de draagkracht (de belastbaarheid) moeten met elkaar in evenwicht zijn. Sommige situaties leveren stress op zonder dat deze functioneel is.Bijvoorbeeld wanneer de werkdruk constant te hoog is, of als er op het werk en / of thuis voortdurend spanningen zijn en er geen herstelmomenten zijn. Deze stress is niet meer 'gezond' en veroorzaakt overbelasting, hoe langer deze situatie duurt hoe erger de klachten, uiteindelijk raakt men uitgeput (burnout).

Spanningsklachten

Hierbij zijn er geen beperkingen in het beroepsmatig of sociaal functioneren. Wel kunnen er functionerings symptomen zijn zoals concentratieverlies, gevoelens van overbelasting en prikkelbaarheid. Kortdurend tot zes weken.

Werkstress

Hierbij is er nog sprake van een hanteerbaar klachtenbeeld. Duurt ongeveer 12 weken.

Overspannenheid

Ook wel surménage genoemd. Er is sprake van een tijdelijke crisis met een korte voorgeschiedenis tot ca. 12 weken en een aantoonbare beperking in het beroepsmatige of sociale functioneren. Ontstaat binnen drie maanden als reactie op een (traumatische) gebeurtenis (fusie, reorganisatie, verhuizing, ziekte of overlijden van naaste, enzovoort). Gaat gepaard met veel stressklachten zoals huilbuien, een gevoel van opgejaagdheid, niet goed kunnen slapen, nek– en hoofdpijn. De energie is nog niet op: uitputting is niet de klacht die op de voorgrond staat. Dat zijn veel meer labiliteit en opgejaagdheid. Er is tijd en rust nodig om hiervan te herstellen.

Burn-out

Heeft een chronisch klachtenbeloop in tegenstelling tot overspannenheid. Het ontstaat na langdurige overbelasting van lichaam en geest (minimaal een jaar), veroorzaakt door een niet specifieke of herkenbare (traumatische) gebeurtenis (wel eventueel een aanleiding). Er is een ernstige beperking in het beroepsmatige en sociale functioneren (zie signalen). Iemand is helemaal op en wil niet meer, heeft geen energie meer. Er is sprake van distantie en een verminderd gevoel van competentie. Eventuele depressiviteit hierbij is eerder een gevolg van burn-out, dan een oorzaak. Alleen rust en tijd helpt bij burn-out niet meer. Hierbij is intensieve begeleiding, op zowel mentaal als fysiek gebied nodig, door een in burn-out gespecialiseerde begeleider (zie Burn-out). De duur van herstel is afhankelijk van de (duur van de) voorgeschiedenis.

Depressie

Heeft veel overeenkomsten met burn-out. Iemand met burn-out is vooral boos, mat of verdrietig maar niet depressief. Iemand met burn-out geeft als oorzaak van zijn/haar inactiviteit de extreme vermoeidheid aan, i.p.v. een veranderde stemming (deze veranderde stemming is het gevolg van de burn-out). Depressieve mensen schrijven hun klachten toe aan de ziekte. Mensen met burnout aan de omstandigheden waarin zij zich verkeren als gevolg van de burn-out en de periode die vooraf ging aan de klachten.

Depressieve mensen beleven geen plezier aan dingen, ook al kunnen ze het opbrengen. Mensen met burn-out hebben minder plezier in dingen, juist omdat ze het niet kunnen opbrengen. Gewichtsverlies is een symptoom van depressie, bij burn-out is dit ongebruikelijk. Een eventuele slaapstoornis bij burn-out is vaak een inslaapstoornis. Bij depressie bestaat de slaapstoornis vaak uit een veel te vroeg wakker worden.

Eventuele schuldgevoelens van iemand met burn-out zijn meestal realistisch te verklaren in de bestaande situatie. Bij de depressieve persoon is dit vaak niet het geval. Besluiteloosheid en concentratie stoornissen zijn bij beide aanwezig. Iemand met burn-out zal erover klagen, iemand met een depressie vaak niet. Gedachten aan zelfmoord zijn kenmerkend voor iemand met een depressie en niet voor iemand met burn-out. Ondanks dat beiden futloos en zonder energie zijn, maakt de mens met burn-out door zijn krachtige presentatie een vitalere indruk dan de depressieve mens.

Depressieve mensen hebben goede begeleiding nodig van een arts, gespecialiseerde therapeut/ counsellor en eventueel medicatie.

Vermoeidheid syndromen

Alle chronische vermoeidheid syndromen lijken in bepaalde opzichten op elkaar en er is geen goede medische verklaring voor te vinden.

Klachten na bijvoorbeeld een virale infectie wordt: ME of CVS genoemd, klachten na een botsing met nek-hoofdpijnklachten heet: het Whiplash-syndroom, na een hersenschudding: Hoofdpijn syndroom, wanneer spierpijn overheerst heet het: Fibromyalgie, bij maag-darmklachten: Geirriteerd Colon-sydroom en wanneer werkstress, eventueel in combinatie met stress in de privesfeer, een belangrijke aanleiding lijkt: Burn-out. Bij al deze syndromen is goede, specialistische begeleiding nodig, op zowel fysiek als mentaal gebied.

RSI (Repetitive Strain Injury)

Is een verzamelnaam voor allerlei klachten, symptomen en syndromen welke beginnen aan spieren, pezen en gewrichten rond het nek- schouder- arm- pols- en hand- gebied. Risicogroepen zijn mensen die werkzaamheden verrichten waarbij vaak repeterende hand/arm bewegingen worden gemaakt in een vaak dezelfde ongunstige houding. Werkstress speelt een grote rol bij het opbouwen van deze klachten.

Naarmate men langer wacht met actie tegen RSI te ondernemen worden de klachten hardnekkiger, complexer en houden langer aan. Het klachtenpatroon kan uiteindelijk veel op dat van burn-out (zie signalen) gaan lijken. Mensen met RSI hebben dezelfde persoonlijkheidstrekken als mensen met burn-out (zie achtergronden). Ook hierbij is intensieve begeleiding nodig op zowel fysiek als mentaal gebied (zie RSI).