Mrt'13 Ontkenning

Mensen ontkennen vaak hun aandeel en/of verantwoordelijkheid in bepaalde situaties.

Ontkenning is noodzakelijk wanneer het doordringen van de waarheid schade op kan leveren. Dit is dan een heel natuurlijk proces. Bij verlies en/of trauma, is ontkenning de eerste dagen (soms weken)  een heel normaal verschijnsel. Pas in een later stadium dringt de werkelijkheid door en komt het besef van de nieuwe werkelijkheid.

Het proces van ontkenning speelt zich ook vaak af wanneer iemand niet wil weten dat hij/zij een verkeerde keuze heeft gemaakt en of iets niet handig heeft gedaan en daar dan niet de verantwoordelijkheid voor wil nemen. Het lijkt dan moeilijk om waar nodig excuses aan te bieden.

Voor de omgeving kan dit zeer frustrerend zijn, omdat zij meestal goed zien hoe de werkelijkheid is. Ook voor de persoon zelf werkt dit niet gunstig, hij/zij kan zichzelf hierdoor steeds verder in de nesten werken. Hij/zij neemt een defensieve houding aan of ontkent de ‘fout(en)’ met tegen-kritiek ('Ja maar, ik kon er niets aan doen / het komt door jou….. / ik moet het ook altijd alleen opknappen') en  zoekt excuses voor de ‘fout(en)’. Dit komt niet erg prettig over. Ook wanneer iemand de 'fout' later op de één of andere onuitgesproken, eigengereide manier weer zogenaamd goed probeert te maken, is de kans groot dat het (weer) niet goed overkomt.

Wanneer iemand zijn/haar verantwoordelijkheid neemt en erkent wat er aan de hand is (of te wel zich kwetsbaar op durft te stellen), komt dit veel sterker over dan wanneer diegene blijft ontkennen wat er in werkelijkheid aan de hand is. Helaas hebben mensen vaak niet door dat ze hierdoor eerder als zwak worden gezien en achter hun rug uitgelachen of voor gek verklaard worden.

Wanneer iemand een ‘fout’ toegeeft en zijn/haar verantwoordelijkheid neemt (Bijv. 'Het spijt me, dat heb ik niet handig gedaan, ik los het op', is voldoende), zonder verdere verdediging, dan komt dit heel krachtig, prettig en zelfverzekerd over.

Ontken kritiek niet, laat de ander de kritiek concretiseren, want daar is van te leren. Neem de ander serieus en vraag meer informatie over de punten waar kritiek op is. Vraag wat de ander nodig heeft en wat voor diegene wel zou werken.

Ook in bedrijven zie je het fenomeen ‘ontkenning’. Men gaat dan te lang door, vaak onder druk van de ‘sociale’ omgeving, met alle gevolgen van dien. 

Ontkenning kan ook nuttig zijn. Bijvoorbeeld wanneer je een goed idee hebt waar je omgeving met negatieve kritiek op reageert (vanuit jaloezie, onwetendheid of angst o.i.d.), dan kan ontkenning van deze kritiek ertoe leiden dat je doorgaat op je eigen weg en verrassende resultaten behaalt. Zo ontstaan nieuwe producten/wegen die er anders niet waren geweest.